Zorza polarna cz. 1 - kiedy, gdzie i prognoza

Zorza polarna (Aurora borealis, aurora australis) – zjawisko świetlne obserwowane w górnej atmosferze w pobliżu biegunów magnetycznych planety.

Słońce stale emituje strumień naładowanych cząstek, czyli wiatr słoneczny. Podczas rozbłysków Słońce wyrzuca większe ilości takich cząstek, należą do nich protony oraz elektrony. W pobliżu Ziemi tory lotu tych cząstek są w większości odchylane przez ziemskie pole magnetyczne. Schwytane przez ziemską magnetosferę cząstki poruszają się po torze o kształcie helisy wzdłuż linii pola magnetycznego łączących obydwa ziemskie bieguny magnetyczne, powodując wzbudzenia atomów w obszarze polarnym, a skutkiem tego świecenie zorzowe.

Wikipedia

Kiedy?

Sezon na zorzę polarną zaczyna się od połowy września i trwa do końca marca. A tak naprawdę wtedy kiedy jest noc. Czarna noc. Wiąże się to z dniem i nocą polarną. Od kwietnia do września za kołem podbiegunowym północnym światło słoneczne jest praktycznie całą dobę – co uniemożliwia zobaczenie zorzy.

Gdzie?

Aby mieć największe prawdopodobieństwo oraz możliwość zobaczenia naprawdę dobrego spektaklu na niebie, trzeba udać na północ. W regiony północnej Norwegii, Finlandii, Szwecji. Także Islandia, Alaska, Kanada, Grenlandia… Wszystkie miejsca, które są za kołem podbiegunowym czyli równoleżnikiem ziemskim o szerokości 66°N. Wtedy można być prawie pewnym, że będzie widać zorze polarną.
Prawie – gdyż chmury, księżyc, wilgotność powietrza, także wpływają na „widzialność”. Dodatkowo oczywiście noc, brak bezpośrednich świateł oraz aktywność zorzy. W mieście jest ciężko zobaczyć zorzę, choć jest to możliwe. Najczęściej się to zdarza przy bardzo silnej aktywności.

Moim jak na razie ulubionym miejscem jest Tromsø oraz Islandia. Oba te miejsca leżą w bezpośrednim „pasie” zorzy co sprawia, że nawet przy małej aktywności można ja zobaczyć na niebie.

Na Islandii udało mi się widzieć zorzę przez 2 z 3 nocy. Minusem są chmury, które nie wiadomo skąd się pojawiają, lecz także znikają oraz silny wiatr, który nie pomaga przy robieniu zdjęć.

W Tromsø jestem od 31.10.2016 i jak na razie praktycznie codziennie ją widzę. Raz słabszą, raz silniejszą… Tańczącą nad głową i mieniącą się kolorami…

Oczywiście zorze występują, głównie za kołem podbiegunowym, lecz w sprzyjających warunkach bywają widoczne nawet w okolicach 50. równoleżnika – parę razy udało mi się zaserwować w pobliżu lotniska Oslo Gardermoen a nawet pod Warszawą.

Prognoza Zorzy Polarnej

Na stronach: Aurora Service, SWPC NOAA, Space Weather Live są informacje o prognozie zorzy polarnej. Codziennie je odwiedzam i sprawdzam prognozowaną aktywność zorzy. Choć teraz wiem, że czasem kiedy jest 0,00 KP też można ją zobaczyć – trzeba być cierpliwym.

Najważniejszą informacją w prognozie są „cyfry” czyli KP (2, 3, 4,33, 5 (G1) itp. itd.), które określają intensywność zorzy, czyli potencjalnie na jakim obszarze nieba można ją zobaczyć – bezpośrednio nad głową.
Jednak pamiętać trzeba, że aktywność zorzy o danej mocy (szczególnie wyższych numerach) może trwać dosłownie kilka minut. Są tam także zawarte informacje o gęstości oraz prędkości, które dla mniej wprawnego oka mogą umknąć.